کلر زنی دارای کاربردی گسترده در صنعت تصفیه آب و فاضلاب است و درحال حاضر از بین مواد گندزدا استفاده از کلر برای گندزدایی بدلیل ارزان بودن و قدرت میکروب کشی و اثر ابقایی نسبتاً خوب آن ، متداول ترین روش در دنیا و از جمله کشور ما می باشد کلر را می توان بصورت گاز کلر و کلر مایع استفاده نمود.
کلر، گاز خطرناک بوده و کار با آن نیاز به احتیاط های لازم دارد و از آنجایی که کلرگازی سمی ، محرک و میزان حد مجاز آستانه آن در هوای استنشاقی معادل 3 میلی گرم درمترمکعب مطابق با استانداردهای (TLV) خفه کننده برای انسان است و تنفس گاز کلر به مقدار زیاد باعث مسمومیت بسیار شدید و گاهی مرگ می شود لذا استفاده از کلر زن گازی باید با توجه به رعایت ضوابط ایمنی خاصی صورت گیرد تا از بروز احتمالی حوادث و خطرات جانبی و مالی ناشی از نشت گاز درمحیط کارو محیط زیست جلوگیری شود لذا استفاده از سیستم کلر زن مایع با توجه به مزایای آن بیشتر توصیه شده است.
انواع پکیج تزریق کلر
پکیج تزریق کلر مایع: دستگاه کلر زن مایع که از پرکاربردترین گزینه ها در روش های گندزدایی آب استخرها به شمار می رود. در طراحی و ساخت دستگاه کلر زن مایع با توجه به فشار کاری بر مبنای Barr پمپ با ظرفیت لیتر بر ساعت در نظر گرفته میشود. این پمپ در برابر خوردگی با مواد شیمیایی مقاوم بوده و در اغلب مواقع از جنس پی وی سی تهیه میشود. شلنگ مکش، شیر تزریق و مخزن از دیگر تجهیزات موجود در این گروه از دستگاه های کلریناتور مایع می باشند که هر یک دارای وظایف مشخصی هستند که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.
پکیج تزریق کلر گازی: پکیج کلر زنی گازی از دیگر نمونه های دستگاه های کلریناتور می باشد که استفاده از آن به دلیل سمی بودن گاز کلر نیاز به تخصص بالایی داشته و لازم است موارد ایمنی در نظر گرفته شود. در طراحی و تولید کلرزن گازی تجهیزاتی از قبیل دستگاه تزریق دیواری اتوماتیک، دستگاه انژکتور، بوستر پمپ، آنالیزور، پمپ نمونه گیری، تابلوی فرمان و سیلندر گاز به کار برده میشود.
یک دستگاه کلرزن یا پکیج تزریق کلر مایع از قطعات زیر تشکیل شده است
- شاسی یا پایه ی نگهدارنده قطعات که می تواند از جنس استیل یا قوطی گالوانیزه باشد
- هم زن – شف و پروانه استیل
- مخزن تهیه کلر
- دوزینگ پمپ ( وظیفه ی این پمپ تزریق کلر بر مبنای “پالس” یا بصورت قطره قطره درون لوله است که مکش پمپ قابل تزریق است، مثلا شما می توانید تنظیم کنید که در هر ثانیه 1 الی 3 قطره درون لوله، یاد آب چاه کلر تزریق شود.
بستگی به مقدار آلودگی می توانید از دوزینگ پمپ های قوی تر یا مثلا از 2 عدد دوزینگ پمپ استفاده کنید. کلر بصورت مدل های مختلف در بازار خرید و فروش می شود که از آن جمله می توانیم به کلر ایرانی و کلر هندی اشاره کنیم. قیمت کلر ایرانی ارزانتر و قیمت کلر هندی کمی گرانتر است. زمانیکه کلر را تهیه کردید بهتر است آنرا در جای خشک و بدون رطوبت نگهداری کنید و لازم است تا آنرا از دسترس کودکان خارج کنید زیرا بلعیدن کلر می تواند عوارض و صدمات جدی به سلامتی فرد وارد کند.
کاربرد دستگاه تزریق کلر
کلرزنی از متداولترین و مرسوم ترین راهکارها برای گندزدایی و ضدعفونی کردن آب و پساب در صنایع و کاربردهای مختلف می باشد. از آنجایی که تاثیر کلرزنی در میکروب زدایی و ضدعفونی در فرآیند تصفیه آب و فاضلاب ثابت شده است، راهکار تزریق کلر جهت گندزدایی آب توسط سازمان بهداشت جهانی نیز سال هاست که مورد تایید قرار گرفته است.
- کلرزنی باعث گندزدایی آب آشامیدنی می شود که یکی از پایه ای ترین مراحل تصفیه فاضلاب است.
- حذف BOD، BOD در داخل آب و همچنین حذف سایر مواد آلی در آب و فاضلاب.
- ضدعفونی و گند زدایی آب استخرهای شنا.
- ضدعفونی و گندزدایی پساب و فاضلابهای حاصل از مصارف خانگی و بهداشتی.
- گندزدایی و ضد عفونی آب موجود در Cooling Tower یا همان برج خنک کننده.
طرز کار دستگاه کلرزن
کُلرزنى مهم‌ترين پيشرفتى است که در عمل تصفيهٔ آب به‌دست آمده است و کلرزنى مکمل پالايش است و نه جانشين آن. کلر عوامل ميکروبى بيمارى‌زا را مى‌کشد ولى بر هاگ ميکروب‌ها و بعضى ويروس‌ها (مانند ويروس فلج‌اطفال و ويروس هپاتيت‌هاى ويروسي) تأثيرى ندارد مگر آنکه مقدار آن بسيار باشد. کلر، علاوه بر اثر ميکروب‌کش چند ويژگى مهم ديگر از نظر تصفيهٔ آب دارد: آهن، منيزيوم و هيدروژن سولفيد را اکسيده مى‌کند و بعضى اجزاء مولد بو و طعم بد را از بين مى‌برد، از رشد جلبک‌ها و زيست‌مندهاى مولد لجن لزج جلوگيرى مى‌کند و بالاخره به انعقاد آب هم کمک مى‌کند.
پس از افزودن کلر به آب اسيدهاى هيدروکلريک و هيپوکلرو تشکيل مى‌شود. اسيد هيدروکلريک به وسيلهٔ قليائى بودن آب خنثى مى‌شود و اسيد هيپوکلرو يون‌ساز، تبديل به يون‌هاى هيدروژن و هيپوکلريت مى‌شود. اثر گندزدائى کلر عمدتاً به‌علت اسيد هيپوکلرو و به مقدار کمتر مربوط به يون‌هاى هيپوکلريت است. اسيد هيپوکلرو کارآمدترين شکل کلر براى گندزدائى آب، و از يون‌هاى هيپوکلريت بسيار (هفتاد تا هشتاد برابر) مؤثرتر است. اگر pH آب در حدود هفت باشد بيشترين اثر گندزدائى کلر آشکار مى‌شود زيرا اسيد هيپوکلرو بيشتر توليد مى‌شود و اگر مقدار pH از ۵/۸ بيشتر باشد اثر گندزدائى کلر نامطمئن است زيرا نزديک به نود درصد اسيد هيپوکلرو به يون‌هاى هيپوکلريت تبديل مى‌شود. خوش‌بختانه بيشتر آب‌ها pH بين ۵/۷ - ۶ دارند.
مزایای استفاده از کلر
۱- سهولت در تهیه کلر
۲- مقرون به صرفه بودن نسبت به سایر روش ها
۳- بهره برداری آسان
۴- تاثیرگذاری بالا در گندزدایی
۵- میزان تزریق کلر قابلیت انعطاف و تغییر دوز دارد.
۶- کلر باقی مانده در پساب تصفیه شده می تواند تا مدت بیشتری حتی بعد از تصفیه اولیه عمل گندزدایی را انجام دهد، ولی اگر پساب تصفیه شده برای پرورش آبزیان و یا رودخانه استفاده شود، به دلیل سمی بودن کلر باید کلرزدایی در صورت نیاز انجام گردد. کلر زدایی با افزودن ترکیبات گوگردی مانند SO2، تیوسولفات سدیم، متا بی سولفات سدیم و همچنین عبور از فیلتر کربنی انجام می شود.
پکیج تزریق کلر